Onderwijs

Kinderen laten op jonge leeftijd in hun gedrag al zien dat ze zich soms geen raad weten met hun energie (of het gebrek daaraan). Dit kan ze blokkeren. Met als mogelijk gevolg het niet kunnen focussen op o.a. het schoolse leren. Het heeft ook consequenties voor de sociale– en de emotionele ontwikkeling.

Het Griefelprogramma is ontwikkeld om kinderen handvatten te geven een balans te vinden in de omgang met hun energie. Kinderen kunnen op deze manier leren om de stress van alledag beter aan te kunnen. De leerkracht en de kinderen ontwikkelen samen:

• wat hun zintuigen (zien, horen, ruiken, proefen, tastzin) kunnen betekenen
• wat er gebeurt in je lichaam bij de verschillende ervaringen
• waar dit gebeurt in je lichaam
• hoe spanning oploopt
• hoe dat 'verdragen' kan worden
• hoe je op een natuurlijke manier (samen!) weer tot ontspanning kunt komen
• welke woorden je kunt gebruiken om elkaar te betrekken bij wat je beleeft en je overkomt

Griefelen in de klas

Het Griefelen kan plaats vinden in de omgeving van de klas en in het samen zijn met de andere kinderen. Dat geeft sommige kinderen de mogelijkheid om (nog) niet actief mee te doen, maar eerst eens te kijken. De vaste patronen, de herhalingen geven voldoende kansen om later in te haken.

Kinderen leren het Griefelen door het oproepen van gewaarwordingen in hun lichaam. Gewaarwordingen waar over het algemeen weinig aandacht aan wordt besteedt, mede omdat wordt verondersteld dat kinderen deze (h)erkennen. De ervaring lijkt te tonen dat dit geregeld niet het geval is, met alle gevolgen van dien.. Het niet herkennen van eigen signalen in het lichaam, bemoeilijkt (h)erkenning van gewaarwordingen en daaruit voorvloeiende gevoelens bij de ander. 

Spanning kan en mag oplopen

Het Griefelen besteedt aandacht aan wat er in het lichaam gebeurt, als het in verschillende situaties begeeft. De kinderen worden hierbij geholpen door ritmes (zingen) en verhalen op rijm, over een magische wereld waarin van alles gebeurt wat stress oproept. Het naspelen van de stressvolle situaties in een veilige omgeving (de klas) zorgt ervoor dat de gewaarwording ook daadwerkelijk door het kind ervaren kan worden.

Spanning kan en mag oplopen. Hierbij komen alle zintuigen aan bod. Om tot slot via spelletjes met betrekking tot de ademhaling en gronden, de spanning te laten afnemen, weer te komen tot ontspanning. Het Griefelen mondt uit in een laatste activiteit, namelijk het liggen met een knuffel onder een dekentje luisterend naar rustige muziek met een herhalend patroon. Dit laatste is enigszins te vergelijken met wat mindfulness genoemd wordt.

In de Basiscursus Griefelen kan een volwassene kennis maken met alle onderdelen van het Griefelprogramma, ervaren wat het betekent om het Griefelprogramma te 'volgen', ervaren wat het betekent om het Griefelprogramma aan te bieden, kennis maken met de theorie achter het Griefelprogramma en afhankelijk van de eigen (vak)achtergrond, aan het Griefelprogramma gekoppelde therapeutische elementen leren inzetten gedurende de uitvoering van het programma en daarbuiten. Meestal vinden de cursussen plaats in Bilthoven.

 

Er hebben een aantal onderzoeken  plaats gevonden vanuit de Paramedische afdeling Hogeschool Eindhoven binnen het regulier Basisonderwijs (groep 2) naar de effecten van het Griefelen. Vanuit de Universiteit Amsterdam heeft een eerste onderzoek plaats gevonden, waarvan de resultaten veelbelovend zijn.

 

Plezier staat voorop

Binnen alle pilots valt  het plezier van de kinderen tijdens het Griefelen op. Dit blijkt eenzelfde ervaring op alle  scholen te zijn. Plezier staat centraal voor het leren van de kinderen. Het is een sterke emotie waarvan we weten dat dit het leren vergemakkelijkt. Met alle gewaarwordingen tijdens het Griefelen, met alle verschillende onderdelen van het Griefelen krijgen de kinderen de kans om vanuit plezier, vaardigheden op dit gebied verder te ontwikkelen.  

Aansluiting bij jonge kinderen

Het Griefelprogramma is concreet wat aansluit bij de leeftijd van de jonge kinderen. 
Het programma werkt met:

• ritme en zang die helpen om in het ritme te komen en patronen te ontwikkelen;
• verhalen met dieren als hoofdpersoon, dieren en situaties die kinderen aanspreken;
• rijm in de verhalen, dit maakt het voorspelbaar en stimuleert de taalontwikkeling;
• spelletjes die de gewaarwordingen oproepen en ook weer helpen afnemen;
• knuffels die aansluiten aan bij het ontwikkelingsniveau van de kinderen;
• kleurenprenten bij de verhalen die ruimte laten voor fantasie; 
• verwerkingsplaten met als doel:
  • met mogen/kunnen tekenen van gewaarwordingen en wat een kind voelt;
  • het verwerken van ervaringen middels knippen/plakken, kleuren, etc.;
  • als verbinding naar de thuissituatie.